Rác thải nhựa là gì? Nguyên nhân gây ô nhiễm rác thải nhựa? (Phần 2)

Do nhiều nguyên nhân, ô nhiễm rác thải nhựa trên thế giới đang ngày càng trầm trọng. Do đó, việc tìm ra nguyên nhân để khắc phục là mối quan tâm hàng đầu của con người. Bài viết dưới đây giúp hình dung về nguyên nhân, để con người có thêm hiểu biết cũng như nhận thức về trách nhiệm bảo vệ môi trường.

1. Nguyên nhân gây ô nhiễm rác thải nhựa?

1.1. Ý thức của từng cá nhân:

Vấn đề nhận thức và điều chỉnh hành vi của mỗi người trong cộng đồng còn chưa được đề cao. Chính vấn đề ý thức của mỗi cá nhân còn chưa tốt, là một nguyên nhân khó tháo gỡ trong thực tế. Tồn tại này thể hiện ngay từ việc tiêu dùng và xử lý rác thải, thể hiện dưới các khía cạnh sau:

– Thói quen lạm dụng đồ nhựa sử dụng 1 lần với suy nghĩ tiện lợi, nhanh gọn, sạch sẽ.

Suy nghĩ này của người dân đang khiến cho lượng rác thải tăng lên theo cấp số nhân. Mỗi người, mỗi ngày lại thải ra rất nhiều rác thải nhựa mà họ cho rằng không thể tái sử dụng. Đồ nhựa dùng 1 lần như cốc, thìa, bát nhựa… dễ tìm mua, giá thành tương đối rẻ. Điều này đang khiến cho nhiều người sử dụng chúng một cách vô tội vạ, không kiểm soát.

– Nhiều cá nhân còn vứt rác bừa bãi:

Người dân chưa phân loại rác, chưa vứt rác đúng nơi quy định. Nhiều người thường tiện tay vứt rác ở bất kì đâu như trên đường, bờ biển, cống, rãnh,… Họ nghĩ một hành động nhỏ không để lại hệ quả về sau. Nhưng nhiều hành động như vậy lại khiến cho rác thải tràn lan, khó thu gom, xử lý. Đặc biệt là phần lớn mọi người cũng bỏ qua, không có trách nhiệm nhắc nhở hay thu gom rác.

Cống rãnh là nơi thoát nước, mang đến vẻ đẹp cho đường xá. Tuy nhiên, việc xả rác xuống cống rãnh còn gây tắc nghẽn đường ống, làm ngập lụt đường phố,… Từ đó mang đến các tồn tại trong nhiều vấn đề cần giải quyết khác.

– Chưa có ý thức phân loại rác tại nguồn:

Người dân thường để chung các loại rác và vứt tại một địa điểm. Trong khi các loại rác có thời gian phân hủy khác nhau, khả năng tái chế khác nhau. Phần lớn người dân hiện nay vẫn thường vứt rác thải nhựa với các loại rác vô cơ khác,…  gây khó khăn cho quá trình thu gom, xử lý. Điều này làm cồng kềnh, kém hiệu quả trong chỉ đạo và thực hiện xử lý rác trên thực tế.

1.2. Thiếu hệ thống xử lý rác thải nhựa:

Việc kiểm soát, xử lý trên thực tế chưa mang lại hiệu suất và hiệu quả cao. Hệ thống xử lý rác thải nhựa chưa hoàn thiện, còn lạc hậu, hiệu quả kém,… Nó có thể đến từ quy trình, công nghệ cũng như trình độ thực tế của người thực hiện. Đây cũng là lý do khiến cho lượng rác thải nhựa thải ra môi trường tăng nhanh chóng:

– Phải đánh giá được tính ứng dụng, đảm bảo hiệu quả tái chế, tái sử dụng. Hệ thống xử lý rác thải nhựa ở Việt Nam còn lạc hậu, hiệu suất kém do một số nguyên nhân cơ bản:

+ Hạ tầng tiếp nhận và xử lý còn nhỏ lẻ, tự phát.

+ Chưa có sự đầu tư chuyên nghiệp, mạnh mẽ ở các ngành công nghiệp.

+ Chưa có các biện pháp tái chế, xử lý rác thải một cách triệt để. Phải đến từ chính sách, kế hoạch triển khai thực hiện đồng bộ từ các cấp đến các doanh nghiệp và thay đổi nhận thức của người dân.

Theo Hiệp hội Nhựa Việt Nam, mỗi ngày nước ta có khoảng 80.000 tấn rác thải nhựa thải ra môi trường. Đây là một con số lớn và đáng báo động. Tuy nhiên chỉ có 20% được đem đi tái chế. Trong khi đó, có đến 80% được xử lý theo kiểu chôn lấp hoặc đốt. Chính các nhận thức, hành động sai lầm này có thể để lại hậu quả về sau, làm ô nhiễm nguồn nước, đất, không khí.

1.3. Sự thờ ơ của chính quyền địa phương:

Phải có các chính sách, đầu tư để thực hiện đồng bộ hoạt động xử lý rác thải nhựa ở từng địa phương. Nguyên nhân tiếp theo là do chính quyền địa phương không thắt chặt việc sử dụng và xử lý rác thải nhựa.

+ Bởi việc đầu tư có những tốn kém ban đầu, chưa định hướng được cách làm hiệu quả.

+ Thiếu hụt hệ thống quản lý chất thải.

+ Chỉ làm việc, tuyên truyền một cách hình thức, hời hợt.

Ngoài ra, việc thu gom xử lý rác thải nhựa ở đô thị và nông thôn cũng có sự khác nhau rõ rệt. Lượng rác thải thu gom được ở đô thị khoảng 85,5%; còn ở nông thôn chỉ khoảng 45,6%. Điều này dẫn đến trách nhiệm của từng người chưa được đề cao, càng làm giảm đi nhận thức, thay đổi tư duy thực tế. Số rác thải nhựa còn lại vẫn trôi nổi ngoài môi trường, chưa được xử lý đúng cách.

2. Biện pháp khắc phục ô nhiễm rác thải nhựa? 

Các nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm rác thải nhựa rất đa dạng. Do đó mà cũng cần điều chỉnh để đưa ra biện pháp khắc phục hiệu quả. Chính vì rác thải nhựa có nhiều tác hại như vậy mà chúng ta cần có các biện pháp khắc phục ô nhiễm rác thải nhựa. Phải xác định trách nhiệm cho các nhóm chủ thể khác nhau theo mục đích sử dụng, quản lý của họ.

Dưới đây là những biện pháp cơ bản mà mỗi cá nhân, tổ chức có thể thực hiện:

– Đối với người sử dụng rác thải nhựa:

+ Phân loại rác ngay từ nguồn, khi có ý định vứt rác đi. Không vứt chung rác thải nhựa với các loại rác thải khác để giúp việc phân loại tái chế được dễ dàng.

+ Sử dụng các sản phẩm có thể tái sử dụng nhiều lần như thủy tinh, gỗ, sứ… để thay thế cho đồ nhựa.

+ Hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần, thay vào đó hãy sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường như: ống hút cỏ, gạo, sản phẩm sinh học phân hủy hoàn toàn.

– Đối với các cơ quan, tổ chức có trách nhiệm liên quan:

Phải tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về trách nhiệm của họ. Phải phân tích các nguy cơ, mối đe dọa cũng như các hậu quả xảy ra trên thực tế.

Triển khai đầu tư sâu rộng cho công việc xử lý rác thải nhựa nói riêng. Nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng xử lý cũng như tăng chất lượng của các sản phẩm tái chế.

Để hạn chế rác thải nhựa ra môi trường, chúng tôi gửi đến bạn giải pháp từ sản phẩm tấm nhựa Eco – vật liệu xây dựng thân thiện môi trường.